Mục lục
“Tia tử ngoại” là cụm từ mà bạn có thể đã từng nghe ít nhất một lần trong đời. Thế đó là gì? Bạn có hiểu nó không? Nó có tác hại hay lợi ích gì đối với con người không? Thế tia UV có phải là tia tử ngoại không? Cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
1. Tia tử ngoại là gì?
Tia tử ngoại hay tia cực tím là bức xạ không nhìn thấy được bởi mắt thường. Có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng tím.
Bản chất tia tử ngoại là một loại sóng điện từ. Nó có bước sóng từ 1nm đến 380nm (nm: nanometer).
2. Các nguồn phát ra tia tử ngoại
Những vật có nhiệt độ từ 2000 độ C trở lên đều phát ra tia tử ngoại.
Hồ quang điện (3000 độ C), bề mặt mặt trời (khoảng 6000 độ K) đó là hai nguồn phát ra tia tử ngoại rất mạnh.
Các nguồn khác: phòng thí nghiệm, bệnh viện, đèn thuỷ ngân,…
3. Tính chất
Tác dụng mạnh lên phim ảnh nhựa.
Kích thích sự tự phát quang của nhiều chất. Ứng dụng trong đèn huỳnh quang.
Kích thích nhiều phản ứng hoá học. Ứng dụng làm chất tác trong thí nghiệm.
Huỷ tế bào da, võng mạc, diệt khuẩn, diệt nấm,…
Nước và thuỷ tinh hấp thụ mạnh. Nhưng xuyên qua được thạch anh.
4. Tác dụng
Vừa có nhiều lợi ích thì tia tử ngoại cũng có rất nhiều tác hại đối với con người.
4.1. Lợi ích của tia tử ngoại:
- Trong y học tia tử ngoại được dùng để khử trùng, tiệt trùng các dụng cụ thiết bị phẫu thuật. Ngoài ra nó còn dùng để tổng hợp vitamin D để trị bệnh còi xương.
- Trong công nghiệp thực phẩm, nó được dùng để tiệt trùng các sản phẩm như: nước khoáng, sữa tươi,… trước khi được đóng gói.
- Trong công nghiệp cơ khí, tia tử ngoại được dùng để phát hiện các vết rạn nứt trong máy móc, công trình,… Bằng cách bôi bột phát quang lên toàn bộ thiết bị rồi làm sạch sơ bộ. Dùng tia nay chiếu vào thường các vết nứt sẽ còn chứa bột phát quang vào phát sáng lên.
4.2. Tác hại của tia tử ngoại:
- Cũng như tính chất của nó, tia tử ngoại làm huỷ hoại làn da, võng mạc của con người. Gây ra hiện tượng ung thư da, mù loà nếu có tiếp xúc gần đến nó.
- Gây ra hiện tượng lão hóa do đốt cháy tế bào trong da của bạn như: nám, sạm, da dày lên, nhăn nheo,…
5. Tia UV là gì?
Là một dạng của tia tử ngoại phát ra từ ánh sáng mặt trời.
Có 3 loại tia UV là: UVA, UVB, UVC.
- UVC là tia tử ngoại có bước sóng từ 100-290nm, gần như không thể vào sâu trong trái đất do bị tầng Ozon hấp thụ hết.
- UVB là tia có bước sóng từ 290-320nm, nó cũng gần như bị tầng Ozon hấp thụ đến 99%.
- UVA có bước sóng từ 320-380nm, tia này đi xuyên qua tầng Ozon đến với chúng ta.
Nhưng ngày nay, tình trạng thủng tầng Ozon xảy ra ở nhiều nơi. Làm cho hầu hết tất cả các tia đếu đến thẳng tới con người.
6. Lúc nào lượng tia UV nhiều nhất?
Lượng tia UV trong các tia năng phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố khi đến tác động lên bạn:
- Thời gian trong ngày: lượng tia tử ngoại cao nhất trong ánh sáng mặt trời phát ra ở lúc trưa yếu dần vào buổi chiều tối và sáng sớm.
- Mùa trong năm: mùa hè thì ai cũng biết rằng ánh sáng mang nhiều tia tử ngoại nhất về lúc đó là lúc mặt trời chiếu thẳng vào trái đất. Ở mùa thu, xuân ít hơn. Hầu hết mùa đông không có nhiều tia tử ngoại từ mặt trời.
- Mặt phẳng nơi bạn đứng: nếu chúng là những mặt phẳng có màu sáng thì bạn chỉ là nơi hấp thụ loại tia này đấy. Chúng chính là các tấm gương phản xạ ánh sáng đấy.
- Độ cao nơi bạn ở: cào lên cao không khí càng loãng, càng thoáng đãng. Nên tia tử ngoại đến với bạn một cách dễ dàng hơn.
- Độ che phủ của mây: mây là một trong những cái khiên tốt ngăn cách tia tử ngoại mặt trời đến với bạn đấy. Nếu mây dày thì lượng tia này đến với bạn ít hơn so với mây mỏng.
- Thời gian bạn đứng dưới ánh nắng: bạn sẽ hấp thụ khá nhiều tia UV vào ngoài nếu bạn đứng quá lâu dưới ánh nắng mặt trời đấy.
7. Cách để bạn giảm và tránh việc tiếp xúc với tia tử ngoại, tia UV
- Bạn nên tiếp xúc trực tiếp với nắng ít nhất có thể. Bạn có thể mặc áo khoác , váy chống nắng màu sáng để phản xạ ánh sáng tốt nhất.
- Đối với mắt điều cần nhất để bạn ít bị tác động bởi tia tử ngoại là bạn nên mua cho mình một chiếc kính râm tốt để mang bạn nhé! Thường xuyên nhìn vào cây xanh để bảo vệ mắt bạn hơn.
- Bôi kem chống nắng, chống tác động bởi tia tử ngoại khi bạn tiếp xúc với nắng. Đặc biệt bạn nên biết cách lựa chọn kem chống nắng cho da và hoàn cảnh bạn dùng bạn nhé.
- Giảm đi ngoài đường vào buổi trưa nắng gắt.
8. Bạn có biết cách lựa chọn kem chống nắng không?
Để chống được tia tử ngoại một cách tốt nhất, nếu bạn không thể tránh được việc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng chính là kem chống nắng. Không những ở phụ nữ, mà các cánh mày râu cũng cần phải chó trong tay một tuýp kem chống nắng, để chống các tia độc hại tác động lên da.
Kem chống nắng có rất nhiều loại với các chỉ số chống nắng SPF (Sun Protection Factor) khác nhau từ 10-120 PA+ hay PA+++.
Với PA+ là kem có thể chống được 40-50% tia UV và dần con số này lớn hơn theo dấu “+” phía sau chữ PA.
Với 10-120 là con số để bạn biết lựa chọn cho thời gian và cách bạn tiếp xúc với nắng như thế nào. Thường nếu không tiếp xúc trực tiếp dưới nắng hoặc ở trong nhà bạn cũng cần phải thoa kem chống nắng để bạn vệ làn da của bạn.
Những loại kem chống nắng tốt sẽ được nhắc đến sau đây:
8.1. Sản phẩm chống nắng của Neutrogena
Neutrogena là nhãn hiệu kem chống nắng đến từ Mỹ. Ngoài ra Neutrogena còn là hãng cung cấp các loại kem dưỡng da, dưỡng tóc,… cao cấp khắp toàn thế giới.
Với Neutrogena là loại kem chống nắng hoá học nên rất dễ hấp thu vào làn da một cách nhanh chóng. Nó ko để lại một tone da bệt trắng như những sản phẩm thông thường. Nó còn kết hợp vào kem chống nắng một số loại vitamin, khoáng chất dưỡng da.
Kem chống nắng Neutrogena có rất nhiều loại phù hợp với nhiều loại da khác nhau. Vào ở hãng này có 3 dạng sản phẩm chống nắng, chống tia UV chính:
- Dạng kem: khác phổ biến ở mọi nơi, có rất nhiều người sử dụng dạng này. Ưu điểm: dễ sử dụng, ít tạo độ bóng nhờn trên da. Nhược điểm: hơi khô da, thẩm thấu lâu hơn so với các loại khác.
- Dạng xịt: thường dùng để xịt body trong các dịp du lịch biển, đi bơi. Ưu điểm: thẩm thấu nhanh, ít trôi. Nhược điểm: để lại dầu trên da khá nhiều.
- Dạng sáp: là loại mới và hot nhất hiện nay. Do dễ sử dụng, tiết kiệm được nhiều khi dùng. Ưu điểm: gọn nhẹ, không bị chảy ra khỏi vỏ, dễ sử dụng. Nhược điểm: da nhờn, thẩm thấu lâu.
Giá thành của kem chống nắng, chống tia UV mặt trời của Neutrogena tại Việt Nam rơi vào khoảng 250.000-500.000đ cho từng loại.
8.2. Sản phẩm chống nắng của Anessa
Anessa là thương hiệu mỹ phẩm chính hãng chuyên về kem chống nắng, chống tia tử ngoại đình đám thuộc tập đoàn Shiseido ở Nhật Bản. Hãng này được biết đến với thương hiệu “chống nắng quốc dân” suốt hơn 18 năm qua.
Anessa dù sinh sau đẻ muộn tuy nhiên lại là một trong người dẫn đầu trong công cuộc phát triển kem chống nắng.
Có thể bạn không biết, chỉ số PA (ngăn chặn UVA hay tia tử ngoại A) được Anessa thể hiện thị đầu tiên. Cho đến bây giờ, chỉ số PA vẫn là một trong những thước đo quan trọng để lựa chọn kem chống nắng.
Với Anessa các sản phẩm chống nắng của họ thường có chỉ PA là PA++++ đạt được chỉ sống chống nắng, chỉ số chống năm cao vượt bậc.
Ngoài ra với công nghệ Aqua Booster giúp cho các sản phẩm kem chống nắng, chống tia UV của Anessa chống nước, chống trôi rất hiệu quả. Thêm vào đó là sự thẩm thấu nhanh từ công nghệ này mang lại.
Các sản phẩm chống nắng của Anessa thường chiếm đến 50% công thức dưỡng da để chắm sóc tốt là da của bạn dưới ánh nắng.
Giá thành sản phẩm từ 400.000-700.000 cho một lọ kem chống nắng.
8.3. Sản phẩm chống nắng của AHC
AHC là thương hiệu mỹ phẩmcủa Hàn Quốc được thành lập vào năm 1999. Tiêu chí của hãng chính là sử dụng những phương pháp tối ưu nhất để tạo nên những sản phẩm chăm sóc da an toàn và chất lượng.
Sản phẩm kem chống nắng, chống các tác động lên trên da của AHC có thiết kế dạng vuông với tông màu xanh chủ đạo
Điều đặc biệt là sản phẩm có tích hợp hệ thống UV Alarm Feature (cảm biến tia UV) ở nắp thỏi.Khi đặt sản phẩm dưới ánh nắng mặt trời, nắp thỏi sẽ nhận biết tia UV nhiều hay ít bằng cách chuyển sang màu xanh tím. Màu xanh tím càng chuyển đậm đồng nghĩa với việc trong ánh nắng có càng nhiều tia UV.
Tuy nhiên bộ cảm biến này hoạt động khá chậm, thế nên bạn cần phải chờ một lúc mới thấy có sự thay đổi.
Sản phẩm của AHC có chứa rất nhiều vitamin và tinh chất dưỡng da. Đặc biệt đối với kem chống nắng thì có chứa rất nhiều chất hoá học có tác dụng ngăn chặn tia tử ngoại tác động mà không làm hại cho da.
Nhược điểm của kem chống nắng AHC là sau khi bôi vào da thường để lại một lớp màng ẩm nhờn khá dày. Điều này khiến sản phẩm không thích hợp với những bạn có da dầu.
Giá thành của sản phẩm từ 500.000-800.000đ tại thị trường Việt Nam.
Kết
Qua bài viết chúng tôi đã cho bạn biết được những kiến thức về tia tử ngoại và tia UV trong ánh sáng mặt trời. Đồng thời chúng tôi cũng đã cho bạn những gợi ý về các sản phẩm chống nắng trên thị trường. Những lưu ý hãy chọn lựa nơi bán các sản phẩm có uy tín vì hiện giờ có rất nhiều hàng giả trôi nổi trên thị trường.
Nếu bạn thấy bài viết này mang lại nhiều lợi ích cho bạn, hãy theo dõi trang web của chúng tôi thường xuyên để tận hưởng được nhiều bài viết hay với đa dạng các chủ đề khoa học khác bạn nhé!
