Mục lục
Cầu thang là một trong những công trình lâu đời nhất trong lịch sử kiến trúc, và chúng luôn đóng một vai trò trung tâm trong lịch sử nhân loại. Mặc dù rất khó để nói chính xác cầu thang ra đời vào năm nào, nhưng người ta tin rằng sự xuất hiện của nó là vào năm 6000 TCN.
Cầu thang đã thay đổi hình dáng, thiết kế theo sự thay đổi của thời đại kiến trúc. Nó phản ánh các xu hướng được sử dụng trong các thời đại khác nhau và bộc lộ tài năng của những người thiết kế chúng.
1. Nấc thang đầu tiên
Những bậc thang đầu tiên trong lịch sử là những thân gỗ ghép lại với nhau, loại thang này được sử dụng để con người có được những vị trí chiến lược để sinh tồn. Theo nghĩa cơ bản, công dụng đầu tiên của cầu thang là để vượt qua những khó khăn do địa hình gây ra, chẳng hạn như thung lũng hoặc núi. Mục đích là có thể vượt qua những khó khăn này càng sớm càng tốt, theo quan niệm xưa, di chuyển lên trên thường có nghĩa là di chuyển đến một nơi an toàn hơn. Điều này rất quan trọng vì liên quan đến sự sống còn của loài người, vì vậy bậc thang ban đầu đã đóng vai trò rất quan trọng rồi.
2. Những cầu thang đầu tiên
Người ta đã tìm thấy ở Trung Quốc cầu thang đá hoa cương đầu tiên dẫn đến ngọn núi thiêng ở Tai Shan, điều này cho thấy rằng một trong những tiện ích của bậc thang là dành cho mục đích tôn giáo. Khổng Tử trong một câu chuyện của mình được cho là đã đi lên bậc thang này để lên đến đỉnh cao vào năm 55 Trước Công nguyên. Chiếc thang này đã được sử dụng một cách ẩn dụ là đạt đến độ cao thần thánh và thiết lập một kết nối giữa trái đất và bầu trời.
Các ví dụ khác về cầu thang được xây dựng cho mục đích tôn giáo là: bậc thang của Jacob trong kinh thánh, tháp Babel – là một tháp hình xoắn ốc, các kim tự tháp của Ai Cập cũng có thang, bậc thang của Shantung ở Trung Quốc,… Tất cả những thang này đều có điểm chung, chúng tượng trưng cho sự vươn lên của ánh sáng, mặt trời và con đường dẫn đến con đường thần thánh.
3. Cầu thang lâu đài
Sau này trong lịch sử, cầu thang xoắn ốc bắt đầu được sử dụng vì lý do quân sự. Sự gia tăng của thang xoắn ốc trong các lâu đài không phải là ngẫu nhiên, mà chúng cho phép một vị trí chiến lược cho người lính bảo vệ lâu đài. Những cầu thang và lan can xoắn ốc này được xây dựng theo thứ tự để làm cho người đứng ở trên có lợi thế hơn, không gian phía tay phải của người lính lúc này sẽ rộng rãi khiến họ dễ dàng di chuyển kiếm, trong khi người đứng phía dưới thì thanh kiếm sẽ liên tục đập vào tường khi chiến đấu.
4. Hiện tại
Cuối thế kỷ 19 được nhiều người coi là kỷ nguyên vàng của việc xây dựng bậc thang. Peter Nicholson đã phát triển một hệ thống toán học cho cầu thang và lan can cho những người thợ gỗ và kim loại. Vào cuối năm 1980, Eva Jiricna ở London bắt đầu thiết kế thang bằng kính và thép không gỉ, tạo cho các bậc thang một kiểu dáng đẹp và hiện đại mà cho đến nay chúng ta vẫn dùng.
Thực tế ngày nay, ngày càng phổ biến việc chuyển sang dùng cầu thang bằng các vật liệu khác nhau như thép không gỉ, thủy tinh và titan thay thế cho những thiết kế thông thường bằng sắt và gỗ.
5. Kết
Như vậy, bài viết đã đưa chúng ta về với quá khứ để tìm hiểu những bậc thang đầu tiên. Cho đến hiện nay, chúng ta dần thay thế nguyên vật liệu làm thang, nhưng những cầu thang này vẫn đóng vai trò rất quan trọng.
