Mục lục
Lễ Vu Lan tháng 7 hằng năm trở thành một nét đẹp truyền thống về đạo hiếu của con người trong Phật giáo và cả dân tộc. Chữ “Hiếu” đối với mỗi con người là thứ vô cùng lớn lao và cao quý. Chính vì vậy, là một con người, ta phải thấm nhuần được đạo hiếu với cha mẹ.
Mỗi mùa Vu Lan đến, chúng ta lại có dịp học lại, ôn lại và thực hiện tâm hiếu hạnh trong sự hạnh phúc, từ tâm. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ hết được nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn biết được lễ Vu Lan là gì, nguồn gốc và ý nghĩa của nó như thế nào? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!
1. Lễ Vu Lan là gì?
Vu Lan bị nhiều người lầm tưởng là tiếng Hán, nhưng thật sự nó là từ được dịch từ tiếng Phạn. Ý nghĩa của nó khi được dịch sang nghĩa tiếng Hán có nghĩa là “giản đảo huyền”. Gianr đảo huyền tức là cứu nạn bị treo ngược trong địa ngục, nói cách khác có thể hiểu là sự cứu khổ, cứu nạn cho những sinh linh bị đọa đày nơi địa ngục. Những chúng sinh ấy, khi còn sống nơi trần gian đã gây ra những tội lỗi vô cùng nặng nề.
Thế nên, ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan chính là để cho con cháu có thể báo hiếu cho cha mẹ, ông bà, tổ tiên. Đây là một nghi thức vô cùng thiêng liêng, nó là cơ hội để chúng ta báo hiếu những công lao sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ hay tổ tiên của mình. Và cũng chính là cách để ta cứu những chúng sinh trong cảnh địa ngục khổ ải giảm bớt đau đớn, đọa đày phần nào.
2. Nguồn gốc của ngày Lễ Vu Lan
Thời Đức Phật Thích Ca còn tại thế, có một gia đình của bà Thanh Đề rất giàu sang và trưởng giả. Bà có một người con trai tên là Mục Kiền Liên. Nhưng sau đó, Mục Kiền Liên cũng đi tu hành theo Đức Phật và chứng đắc Thánh quả A – la – hán, là một đệ tử thần thông bậc nhất ở trong giáo đoàn của Phật. Nhưng sau khi chứng đắc, Mục Kiền Liên luôn nghĩ và nhớ thương mẹ. Chính vì vậy ngài đã dùng thiên nhãn của mình để soi hết mọi kiếp luân hồi để xem mẹ mình mất và sinh về đâu.
Ngài đã tìm kiếm rất lâu từ cõi Trời cho đến cõi người nhưng đều không thể nào tìm thấy mẹ mình. Thế rồi đến khi soi xuống cõi ngạ quỷ, ngài đã thấy mẹ mình đọa sinh làm quỷ đói, bụng phình to, cổ nhỏ như kim, đói khát và cực khổ vô cùng. Khi biết mẹ mình đang phải ở trong tình cảnh như vậy, ngài đã vô cùng đau buồn, thương cảm. Ngài đã đi khất thực, xin được một bát cơm đầy, sau đó dùng thần thông của mình để xuống cõi ngạ quỷ và dâng bát cơm ấy lên cho mẹ.
Sở dĩ bà Thanh Đề bị đọa làm ngạ quỷ là vì lúc còn sống, bà là một người có bản tính vô cùng ích kỷ và tham lam. Mặc dù con trai mình đi tu theo Phật và trở thành đại đệ tử của Phật, nhưng bà lại chẳng hề tin vào Tam Bảo và nhân quả. Bà ra sức phỉ báng Tam Bảo, làm nhục chúng Tăng.
Dù đã chết và bị đọa làm ngạ quỷ, nhưng vẫn bản tính tham lam ấy, nhìn con trai dâng bát cơm cho mình, sợ ngạ quỷ xung quanh nhìn thấy giành ăn, bà đã lấy tay che lại. Nào ngờ bát cơm ấy lại biến thành than hồng đỏ rực, chẳng thể nào ăn nổi. Ngay lúc đó, Mục Kiền Liên biết đây chính là ác nghiệp mà mẹ tạo ra, ngài đã trở về xin Đức Phật chỉ cách cứu mẹ.
Đức Phật dạy rằng hãy chờ đến tháng 7 âm lịch chính là ngày chư Tăng tự tứ, là mùa kết khóa an cư và dâng vật phẩm cúng dường lên chúng Tăng sẽ được hưởng phước báu rất lớn. Phần phước lớn ấy có thể hồi hướng cho mẹ của ngài và cứu được bà ấy.
Nghe theo lời chỉ dạy của Đức Phật, Mục Kiền Liên đã tổ chức một đại lễ để cúng dường Đức Phật và thập phương chư Tăng trong ngày tự tứ. Sau khi chư Tăng thọ thực và chú nguyện Phước báu thì ngay lập tức, bà Thanh Đề đã chuyển được ác tâm, thoát khỏi kiếp ngạ quỷ và sinh về cõi trời.
Từ câu chuyện đó đã giúp cho nhiều người hiểu được tại sao phước báu cúng dường có thể giải thoát bà Thanh Đề ra khỏi cảnh ngạ quỷ. Dù cho là thiện tâm hay là ác tâm đều sẽ có từ trường của nó. Khi được một Tăng đoàn thanh tịnh hòa hợp với nhau sẽ tạo ra một từ trường vô cùng an lành. Nó giúp chuyển hóa ác tâm của bà Thanh Đề thành tâm thanh tịnh, tâm Bồ Đề. Nhờ vậy mà bà đã thoát được kiếp ngạ quỷ, sinh về Trời.
Không chỉ mỗi bà Thanh Đề mà các ngạ quỷ khác cũng được hồi hướng nhờ công đức của ngài Mục Kiền Liên. Từ đó, Lễ Vu Lan còn được gọi là kinh Báo Hiếu – tháng mà con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên để báo ơn.Nhờ có tâm hiếu kính, chúng ta sẽ có cơ hội báo hiếu với ông bà, cha mẹ trong lễ Vu Lan.
3. Ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan
Nếu nhìn theo khía cạnh trong đạo Phật, sau khi chúng ta bỏ báo thân hay còn gọi là chết đi, tùy thuộc vào nhân quả nghiệp báo của mỗi người mà sẽ được sinh vào cảnh giới lành hay dữ. Nhưng nếu vì nghiệp báo quá nặng bị sinh vào 3 con đường ác là ngạ quỷ, địa ngục, súc sinh thì kiếp sống đó họ phải trải qua rất nhiều đau khổ.
Thế nên lễ Vu Lan chính là một dịp để chúng ta có thể làm việc thiện, cầu siêu phả độ cho gia tiên được thoát khỏi những cảnh khổ ải, đọa đày. Nhờ những phúc báu mà họ được hưởng, sẽ giúp họ tiêu trừ được các nghiệp chướng từ nặng thành nhẹ dần. Họ được siêu lên những nơi bớt đau khổ hơn. Vì tháng 7 lễ Vu Lan là thời điểm mà công đức tu tập cực kỳ lớn từ các chư Tăng, nên nhờ đó chúng ta cúng dường Tam Bảo sẽ nhận được phước báu lớn. Điều này hồi hướng cho tổ tiên đã vãng được hưởng các phước báu ấy, nhẹ bớt nghiệp và được siêu sinh về cõi lành.
Thông qua mỗi mùa lễ Vu Lan, các Sư Phụ cũng có dịp để nhắc nhở Phật tử thể hiện tâm hiếu của mình sao cho đúng với bậc sinh thành. Chúng ta phải luôn luôn biết ơn, yêu quý cha mẹ, trân quý những gì cha mẹ vất vả để cho ta được cuộc sống đủ đầy. Bởi vì trên cõi đời này, cha mẹ là người duy nhất, chỉ có một và không gì thay thế được. Nếu còn cha còn mẹ, hãy thể hiện tình yêu thương và hiếu hạnh với cha mẹ mỗi ngày, đó là điều mà mỗi con người đều phải thực hiện.
Sau khi hiểu được hết ý nghĩa của ngày Lễ Vu Lan, chúng ta cần phải có những cách báo hiếu cha mẹ trong những ngày này. Tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi người mà sẽ có những cách báo hiếu khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu về cách để báo hiếu cha mẹ dưới đây nhé!
4. Cách báo hiếu cha mẹ trong mùa lễ Vu Lan
4.1. Cách báo hiếu khi cha mẹ còn sống trong lễ Vu Lan
Khi cha mẹ còn sống, bạn cần phải báo hiếu cha mẹ đúng Pháp để mang lại cho cha mẹ nhiều lợi ích nhất. Nếu bạn biếu tiền cho cha mẹ không khéo thì có thể làm khổ cha mẹ. Vậy nên chúng ta cần phải báo hiếu đúng cách. Thay vào đó, nếu bạn giúp cha mẹ hiểu được nhiều đạo lý, quy y Tam Bảo thì chính là điều quý nhất. Vì khi họ ra đi, chẳng có một ai bên cạnh đi cùng mà phải tự đi một mình.
Nếu lúc còn sống, cha mẹ bạn đã biết đến Phật Pháp thì có thể tự đứng vững và tự bảo vệ được mình. Vì Phật Pháp chính là con đường là ánh sáng để soi đường cho các cụ trên con đường hồi hướng, gặp nhiều an lành hơn. Đó chính là điều quý giá nhất để bạn báo hiếu khi cha mẹ còn sống trong lễ Vu Lan.
Thế nên, ngoài việc bạn chu cấp tiền bạc để cha mẹ có cuộc sống đủ đầy, chăm sóc cha mẹ chu đáo hơn, thì cách báo hiếu vào lễ Vu Lan đúng nhất là gieo duyên để cha mẹ tìm đến Tam Bảo. Quá trình được học về giáo lý trong đạo Phật thì cha mẹ của bạn sẽ có một đức tin và chính kiến đúng đắn. Nó sẽ là chân lý giúp cha mẹ được an lành và thoát được khổ nạn.
4.2. Cách báo hiếu cho cha mẹ đã quá vãng mùa Lễ Vu Lan
Đức Phật thường dạy rằng, chúng ta nên báo hiếu cho cha mẹ bằng cách làm thật nhiều việc thiện, để hồi hướng công đức thiện phúc ấy cho cha mẹ vào Lễ Vu Lan. Trong kinh Phật có dạy, việc đặc biệt nên làm nhất đó chính là cúng dường Tam Bảo. Bởi vì Tam Bảo chính là ruộng phước bậc nhất hay còn gọi là đệ nhất phúc điền ở trên thế gian này.
Cúng dường Tam bảo mang lại nhiều phước báu to lớn. Nếu lúc sống, cha mẹ mình chưa có duyên đến với Tam Bảo, thì khi cha mẹ bạn mất đi, hãy dùng việc thiện phúc Tam Bảo mà mình làm để hồi hướng công đức cho cha mẹ trong lễ Vu Lan.
Sau đó khi cha mẹ của bạn sinh tiếp ở kiếp nào thì cũng dễ bén duyên với Tam Bảo và có nhiều phước báu. Mà có duyên với Tam Bảo là một điều vô cùng quý giá ở cõi đời này. Thế nên vào ngày Lễ Vu Lan, bạn nên báo hiếu với cha mẹ đã quá vãng của mình bằng cách cúng dường Tam Bảo, cầu siêu và hồi hướng công đức cho cha mẹ. Từ đó cha mẹ sẽ được siêu độ.
Mong rằng qua những chia sẻ ở trên, lễ Vu Lan sẽ là một dịp để mỗi người thắp lên trong chính bản thân mình ngọn nến hiếu hạnh. Thể hiện sự trân quý, hiếu thảo với cha mẹ. Với bổn phận là một người con, bạn cần phải báo hiếu với cha mẹ và có cách báo hiếu đúng Pháp là giúp cha mẹ có duyên với quy y Tam Bảo.
Hướng cha mẹ đến việc từ bỏ tham sân si, biết làm việc thiện, tu thân dưỡng tính theo Phật. Mong rằng trong mỗi mùa lễ Vu Lan tháng 7, ngọn nến hiếu hạnh trong bạn sẽ được thắp sáng mãi không bao giờ tắt. Mãi mãi tồn tại trên mọi nẻo đường ở cõi này hay bất cứ cõi nào trên thế gian này.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về Lễ Vu Lan cũng như nguồn gốc và ý nghĩa mà đại lễ này mang lại. Hãy luôn yêu thương, hiếu kính với cha mẹ của mình ngay khi còn có thể. Đừng để phải hối tiếc bởi bất cứ điều gì khi cha mẹ chẳng còn bên ta nữa. Đạo làm con ai ai cũng phải khắc ghi trong chính thân tâm mình. Vì cuộc đời này, ta chỉ có mỗi cha mẹ là người yêu thương, đáng quý nhất trên đời.
