Mục lục
Lễ phục sinh là lễ kỷ niệm của đạo Thiên chúa giáo nhằm kỷ niệm ngày Chúa Giê-su hồi sinh sau ngày đóng đinh trên thập tự giá. Lễ này đã bắt nguồn từ rất lâu đời với nhiều tranh cãi chọn ngày, cũng như các phong tục như con cừu Phục sinh, quả trứng và con thỏ.
1. Lễ Phục sinh là gì?
Lễ Phục sinh (tiếng Latin là Pascha, tiếng Hy Lạp là Pascha) là lễ hội chính của nhà thờ Thiên chúa giáo để kỷ niệm sự Hồi sinh của Chúa Giê-su Christ vào ngày thứ ba sau khi Ngài bị đóng đinh.
Việc kỷ niệm ngày lễ này sớm nhất được ghi lại có từ thế kỷ thứ 2, mặc dù lễ kỷ niệm sự Phục sinh của Chúa Giê-su có lẽ đã xảy ra sớm hơn.
Từ tiếng Anh Easter, song song với từ tiếng Đức Ostern, có nguồn gốc không chắc chắn. Một quan điểm được Đại đức Bede giải thích vào thế kỷ thứ 8 là nó có nguồn gốc từ Eostre, hay Eostrae, nữ thần Anglo-Saxon của mùa xuân và sinh sản.
2. Ngày Phục sinh và những tranh cãi
Việc ấn định ngày mà sự Phục sinh của Chúa Giê-su được quan sát và cử hành đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn trong Cơ đốc giáo ban đầu, trong đó có thể phân biệt chính là phương Đông và phương Tây.
Tranh chấp không được giải quyết dứt điểm cho đến thế kỷ thứ 8. Ở vùng Tiểu Á, những người theo đạo Thiên Chúa quan sát ngày Đóng đinh vào cùng ngày người Do Thái cử hành lễ Vượt qua – nghĩa là vào ngày 14 Nisan (ngày 14 của đêm trăng tròn đầu tiên mùa xuân). Sau đó, sự Phục sinh là hai ngày sau đó, vào ngày 16 Nisan, bất kể ngày nào trong tuần.
Ở phương Tây, Lễ Phục sinh của Chúa Giê-su được cử hành vào ngày thứ nhất trong tuần – Chúa nhật, khi Chúa Giê-su sống lại từ cõi chết. Do đó, lễ này luôn được cử hành vào Chủ nhật đầu tiên sau ngày 14 của tháng Nisan.
Càng ngày, các nhà thờ càng chọn tổ chức Lễ Phục sinh vào Chủ nhật, và những người theo chủ nghĩa Quartodecimans (những người ủng hộ “ngày 14”) chỉ còn là thiểu số. Hội đồng Nicaea năm 325 ra quyết định rằng lễ nên được cử hành vào Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn đầu tiên sau ngày xuân phân (21 tháng 3). Do đó, ngày lễ này có thể rơi vào bất kỳ Chủ nhật nào từ ngày 22 tháng 3 đến ngày 25 tháng 4.
3. Phong tục lễ Phục sinh
Lễ Phục sinh – cũng giống như lễ Giáng sinh, đã tích lũy nhiều truyền thống, trong đó một số truyền thống ít liên quan đến ngày lễ này của Cơ đốc giáo nhưng bắt nguồn từ phong tục dân gian.
3.1. Con cừu
Tục lệ của con cừu Phục sinh phù hợp với cả tên gọi được sử dụng trong Kinh thánh (“kìa con chiên của Đức Chúa Trời mang tội lỗi của thế gian”) và vai trò của con chiên như một con vật hiến tế trong Y-sơ-ra-ên cổ đại. Trong thời cổ đại, những người theo đạo Cơ đốc đặt thịt cừu dưới bàn thờ, ban phước lành và sau đó ăn nó vào lễ Phục sinh.
Kể từ thế kỷ 12, mùa chay đã kết thúc vào Lễ Phục sinh với các bữa ăn bao gồm trứng, giăm bông, pho mát, bánh mì và đồ ngọt đã được ban phước cho dịp này.
3.2. Trứng lễ Phục sinh
Việc sử dụng những quả trứng Phục sinh được sơn và trang trí lần đầu tiên được ghi nhận vào thế kỷ 13. Nhà thờ cấm ăn trứng trong Tuần Thánh, nhưng gà vẫn tiếp tục cho đẻ trứng trong tuần đó, và khái niệm đặc biệt xác định đó là trứng “Tuần Thánh” đã trở thành vật trang trí.
Quả trứng tự nó đã trở thành biểu tượng của sự Phục sinh. Giống như Chúa Giê-su trỗi dậy từ ngôi mộ, quả trứng tượng trưng cho sự sống mới xuất hiện từ vỏ trứng. Trong truyền thống Chính thống giáo, những quả trứng được sơn màu đỏ để tượng trưng cho máu mà Chúa Giê-su đổ ra trên thập tự giá.
3.3. Thỏ Phục sinh
Phong tục kết hợp một chú thỏ với lễ Phục sinh đã xuất hiện ở các khu vực theo đạo Tin lành ở châu Âu vào thế kỷ 17 nhưng không trở nên phổ biến cho đến thế kỷ 19. Ở Hoa Kỳ, thỏ Phục sinh cũng để lại cho trẻ em những giỏ đồ chơi và bánh kẹo vào buổi sáng của ngày. Tuy nhiên, ở một số nước châu Âu có các loài động vật khác mang quả trứng Phục sinh – ở Thụy Sĩ là chim cu gáy, ở Westphalia là cáo.
4. Kết
Lễ Phục sinh xuất phát từ rất lâu đời nhằm kỷ niệm ngày Chúa Giê-su hồi sinh. Ngày lễ này đã trải qua nhiều tranh cãi, tuy nhiên những phong tục đi kèm lại ngày càng phong phú và vẫn giữ được qua thời gian.
