Mục lục
Chứng khoán là gì? Cách để chơi chứng khoán thắng luôn là điều mà các nhà đầu tư muốn tìm hiểu trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán. Nếu bạn là nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường này. Hãy cùng nhau tìm hiểu về những khái niệm đơn giản nhất. Đọc bài viết này nhé!
1. Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là gì? Một chứng khoán được xem là một sản phẩm tài chính có thể giao dịch qua lại trên thị trường.
Chứng khoán là một công cụ tài chính có giá trị, bạn có thể mua bán và nắm giữ chứng khoán như tiền.
Chứng khoán là xác nhận về bằng chứng chỉ (certificate), bút toán sổ sách (book-entry) hay dữ liệu điện tử mà thể hiện cho những quyền và lợi ích về sở hữu tài sản hoặc phần vốn đối với các công ty cổ phần.
Chứng khoán thể hiện mối quan hệ sở hữu đối với công ty (lúc này nó được xem là cổ phiếu), thể hiện cho mối quan hệ chủ nợ (một loại trái phiếu…) hay chứng khoán lai (trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi) hoặc các loại quyền chọn. Bạn đã biết chứng khoán là gì rồi đúng không?
2. Những loại chứng khoán chính. Đặc điểm của mỗi loại chứng khoán là gì?
Hiện nay trên thế giới có 3 loại chứng khoán chính, bao gồm:
- Chứng khoán vốn
- Chứng khoán nợ
- Chứng khoán phái sinh
Sau đây là câu trả lời cho đặc điểm của từng loại chứng khoán là gì?
2.1. Chứng khoán vốn là gì?
Chứng khoán vốn được biết đến nhiều nhất là cổ phiếu phổ thông. Nó là loại cổ phiếu mà các nhà đầu tư cá nhân thường mua trên các sàn chứng khoán.
Chứng khoán vốn thể hiện cho quyền sở hữu của các cổ đông trong một thực thể (công ty, ủy thác…)
Vì chứng khoán vốn được xem như là cổ phiếu, nên nó có vai trò và đặc điểm như là cổ phiếu. Bạn sẽ được trả cổ tức nếu doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tốt, được hưởng lợi nhuận từ việc bán chênh lệch giá (mua thấp bán cao). Loại chứng khoán này cũng có quyền biểu quyết, tham gia vào những hoạt động quan trọng của doanh nghiệp.
Trong trường hợp doanh nghiệp tuyên bố phá sản hoặc giải thể thì cổ đông sẽ nhận lại các khoản tiền còn lại. Điều này diễn ra khi doanh nghiệp đó thanh toán xong các khoản nợ.
2.2. Chứng khoán nợ là gì?
Chứng khoán nợ còn được biết đến với cái tên khác là trái phiếu. Khi bạn sở hữu chứng khoán nợ, hay trái phiếu của doanh nghiệp, điều đó có nghĩa rằng bạn chính là chủ nợ của doanh nghiệp đó.
Khi bạn sở hữu chứng khoán nợ, thì xác lập tiền của bạn cho doanh nghiệp vay và doanh nghiệp ấy phải có trách nhiệm hoàn trả (trừ trường hợp phá sản, mà không đủ tiền trả nợ). Chứng khoán nợ được thể hiện bằng số tiền cho vay, lãi suất, kỳ hạn, gia hạn…
Chứng khoán nợ ngoài sản phẩm chính là trái phiếu (trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp) thì còn có chứng chỉ tiền gửi, chứng khoán được thế chấp.
Nếu bạn thường xuyên gửi tiền vào ngân hàng, thì loại sổ tiết kiệm bạn có thể xem là chứng khoán nợ.
Chứng khoán nợ sẽ được trả lãi thường xuyên, dù cho doanh nghiệp đó hoạt động tốt hay xấu. Và được ưu tiên thanh toán trước nhất trong trường hợp doanh nghiệp tuyên bố phá sản.
Chứng khoán lai: Có thể bạn đã nghe về một số thuật ngữ như cổ phiếu ưu đãi, trái phiếu chuyển đổi. Đó có thể hiểu là một dạng của chứng khoán lai. Loại chứng khoán này sở hữu đặc tính của cả chứng khoán vốn và chứng khoán nợ. Nhưng trong thực tế nó vẫn có xu hướng thiên về chứng khoán nợ hơn (trái phiếu nhiều hơn).
2.3. Chứng khoán phái sinh là gì?
Đây là loại hình phức tạp hơn. Hiện tại trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã có giao dịch chứng khoán phái sinh, nó phụ thuộc giá vào chỉ số VN30.
Nhưng đó cũng chỉ là một dạng của chứng khoán phái sinh, ngoài ra thì còn có hợp đồng quyền chọn.
Chủ đầu tư có quyền chọn mua hoặc chọn bán. Chứng khoán phái sinh luôn tồn tại mức rủi ro cao hơn so với chứng khoán thường.
Xét về mức độ rủi ro giảm dần ta có thể thấy:
- Rủi ro nhất: Chứng khoán phái sinh
- Rủi ro trung bình: Chứng khoán vốn – cổ phiếu
- Ít rủi ro nhất: Chứng khoán nợ – trái phiếu
Mặc dù thị trường chứng khoán tại Việt Nam ra đời năm 2000, nhưng hiện tại thị trường cổ phiếu có nhiều nhà đầu tư giao dịch nhất. Tiếp theo đó là thị trường phái sinh (ra đời năm 2018) cũng thu hút nhiều nhà đầu tư cá nhân. Thị trường trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân hiện chưa phát triển đáng kể. Những thông tin trên đã giải đáp cho câu hỏi chứng khoán là gì? Bạn có thể tham khảo để tích lũy thêm thông tin bổ ích cho mình.
